Birinci derste, neden bir Web sitesi sahibi olmamız gerektiğine ilişkin bazı soruları yanıtladık; ve daha sonra bu sorulara verdiğimiz cevaplara göre, sitemizi kağıt üzerinde planladık. Sonra, FrontPage’in hazır şablon sitelerinden birini, bir şirketin müşteri ilişkileri sitesi için tasarlanmış şablonunu seçtik ve bu sitenin içi doldurulmaya hazır sayfalarını, kendi planımıza uygun bir tarzda adlandırdık. FrontPage’in hazır sitesi, bize planımızda değişiklik yapma fikri de verdi. Örneğin planda sadece bir ziyaretçi defteri öngörmüştük; FrontPage’in kolayca bize tartışma sayfası açabileceğini farkedince, sitemize bir de tartışma sayfası koymaya karar verdik. Ayrıca FrontPage’nin oluşturduğu sitede “Arama” adlı bir sayfa vardı; ki ona da dokunmadık ve sitemize onu da dahil ettik. Bu arada, Microsoft tasarımcılarının aklına firma deyince bilgisayar programı üreten bir firma geldiği için olmalı, sitemizde bir de ziyaretçilerin yazılım arızalarını bildirmeleri için Bugs sayfası oluştu; onun adına bile dokunmadık. Daha sonra ne yapacağımıza karar veririz, dedik.
FrontPage, birbirine bağlantılı bu sayfalardaki bağlantıları, bizim verdiğimiz adlarla güncelleştirdi. Fakat geriye bir iki ciddî sorun kalıyor: Bizim planımızda ana sayfadan üç (tabir yerinde ise) bölüme bağlantı olması diğer sayfalara bu bölümlerin kendi ana sayfalarından gidilmesi öngörülüyordu. Oysa FrontPage’nin planı, bir ana sayfa ile ona bağlı 7 sayfa oluşturdu. Yani çarşıdaki hesap pek bizim evdeki hesabımızı tutmadı. Ayrıca, hiç bir işimize yaramayacağı belli olan Bugs sayfası da öylece duruyor.
Peki.. Şimdi çalıştırın yeniden FrontPage’i. Parolanızı verdiniz; size FrontPage yeniden açılırken bir sürpriz var demiştim, değil mi? Şimdi FrontPage, sitenizde (daha doğrusu, sizin safya adlarını değiştirdiğiniz sitede bir değişiklik olduğunu farketti ve sizden “Bu sitedeki hatalı Endeks girdilerini güncelleştirmemi ister misiniz?” diye izin istiyor. Buna Evet düğmesini tıklayarak karşılık verin.
Hani, içeriğini pek anlamamakla birlikte, adını Arama yaptığımız sayfa vardı ya, işte bu “Endeks” o sayfaya ziyaretçilerinizin gireceği kelimelerle tüm sitenizde aramaya yapmalarını sağlayacak “site endeksi.” Site endeksi, bir Web’i oluşturan bütün sayfalardaki bütün anlamlı kelimelerin hangi HTML sayfalarında geçtiğini belirleyen (şimdilik FrontPage Web Server’ının; ama ilerde sitenizi Internet’e koyduğunuz zaman—evsahibi firmanın Web Server’i, Microsoft Internet Information Server adlı Web işletim sistemi ise—o Web Server’ın) arama motorunun kullanacağı kelime ve kelimelerin geçtiği sayfaların bağlantı listesi demektir. Özetle, Web sitemizi ziyaret edenler, bir forma herhangi bir kelimeyi yazarak, sitemizde bu kelimeyi içeren bütün sayfaların bir listesini görebilecekler.
Web Sayfasına Yazı Dosyası Yerleştirme
Yeni sitemizin ne kadar marifetli olacağına sevinmekle birlikte, önümüzde daha yapılacak çok iş var. FrontPage’in Navigation görünümünde, “Hos Geldiniz” adlı sayfayı iki kere tıklayın; FrontPage Sayfa Editörü açılacaktır:

FrontPage’in HTML editörünün, üç ayrı görünüm tarzı vardır. Editör penceresinin sol alt kenarında üç sekme göreceksiniz: Normal, HTML ve Preview (Önizleme). FrontPage Explorer’da herhangi bir görünümde bir sayfayı iki kere tıkladığınızda açılan Editör, sayfayı “Normal” diye adlandırdığı biçimde görüntüler. Bu, kelime-işlem programınızın yazı yazdığınız veya yazının paragraf aralarına grafikler koyduğunuz penceresinden hiç farklı değil. İkince sekmeyi tıkladığınızda, sayfanın Internet’te alışverişini ve Browser’lar tarafından yorumlanarak, ekranda görüntülenmesini sağlayan HTML kodları karşınıza gelecektir. Üçüncü sekme olan Preview ise sayfanızın bir ziyaretçinin Browser’ında nasıl görüneceğini görüntüler.
FrontPage’in hazır şablon sayfalarında, bir çok otomasyona yer verilmiş bulunuyor. Açtığınız “Hos Geldiniz” sayfasının başlığındaki “ş” harfi bulunmayan başlık da bu otomasyonun bir parçasıdır. FrontPage, buraya konan grafiklere, Internet’teki yaygın adıyla Banner (Afiş) diyor; ve sayfaya verdiğiniz adı alıp, Banner grafiği haline getiriyor:

Bu grafiği sonra değiştireceğiz. FrontPage Editör’de Preview sekmesini tıklayın: gördğünüz sayfa hoşunuza gitti mi? Gitmedi. Peki. Bu, FrontPage’in bir firmanın müşteri ilişkileri sitesine uygun gördüğü “tema” idi. Amatör fotoğrafçılık sitesinde daha başka bir tema belki daha uygun olur. Editörü kapatın. FrontPage Explorer ve başka bir görünüm seçmedi iseniz, Folders (Klasörler) görünümü karşınıza gelmiş olmalı. Sol kenardaki görünüm menü maddelerinden Themes’i tıklayın; iki kutulu bir pencere açılacak ve solda tema listesi, sağda da seçilen temanın temel görünüm örneği yer alacaktır. Bütün temaları sırayla inceleyin. Ben, atatör fotoğrafçı için, ressam tuvali temasını içeren “Canvas” temasını seçiyorum. Siz istediğinizi seçebilirsiniz. Fakat bu kitapçığı uygulayarak okuyorsanız, grafiklerimizin uyumlu olabilmesi için, beğenmesiniz de aynı temayı seçmeniz yararlı olur. Temanın adını seçtikten sonra alttaki Apply/Uygula düğmesini tıklayın. Navigation görünümünü seçin ve Hoş Geldiniz sayfasını iki kere tıklayarak, Editör’e sayfanızı açtırın.
FrontPage, sayfa adını alır ve grafik yapar, demiştik. Fakat aynı isim ziyaretçinin Browser’ında “Hoş geldiniz” şeklinde görünmesin diye, sayfamıza “Hos Geldiniz” adını vermiştik. Şimdi sayfanın Banner grafiği de “ş” harfi olmadan yapıldı. Bu hoş değil.
///////////////////////////QUARK İÇİN NOT/////////////////////////
“....ziyaretçinin Browser’ında “Hoş geldiniz” şeklinde görünmesin diye,...” cümleciğindeki “Hoş” kelimesinin son harfi buna karşılık ASCII karakteri olacak. Sanıyorum, bu “Hoþ” şeklinde. Ama buraya yazdığım örnek, benim bilgisayardan PCW bilgisayarlarına kadar nasıl korunabilir, bilmiyorum. Fakat ş’e denk gelen ASCII’yi bulmak kolay: üstte de kolu olan p parfi, veya altta da kolu olan b harfi, ya da b ve p üst-üste!!
//////////////////////////////NOT BİTTİ///////////////////////////
FrontPage, bu grafiği “Header” adını verdiği özel bir “Component” (Bileşke) içine koyacak ve daha bir çok sayfada tekrar edecektir. Bu grafiği—FrontPage’in temasını bozmadan—değiştirmek istiyoruz.
Şimdi “Hos Geldiniz” yazısını tıklayın; Yazı ve çevresindeki grafik unsurları içeren bir kutu seçilecektir: klavyeden Ctrl+C tuşlarına basın. FrontPage Explorer ve Editör’e dokunmayın; sevdiğiniz grafik programını açın; yeni grafik yapmak istediğinizi bildirin ve boş sayfanın üzerinde Ctrl+V tuşlarına basın. Böylece FrontPage’in Banner grafiğini, grafik editing programınıza aktarmış oldunuz. Bu grafikteki “Hos Geldiniz” kelimelerini silerek yerine “Amatör Fotoğrafıçının Sitesi” yazmak, grafik programınızı kullanmadaki maharetinize bağlı! Sonuçta ortaya 630x60 piksel ebadında ve 72 dpi çözünürlükte bir GIF dosyası çıkartmanız ve bunu “Baslikban.gif adıyla sabit diske kaydetmeniz gerekiyor. Baştan beri site ve diğer isimlendirmelerde buradaki örnekleri izliyorsanız, grafik dosyalarınızı C:\FrontPage Webs\Content\amatrfotorafnn\images klasöründe bulundurmanız, daha sonra işinizi kolaylaştırır. Bu kitapçığın örnek dosyalarını PC World sitesinden indirdi ve geçici bir dizinde tutuyorsanız, şimdi bunları C:\FrontPage Webs\Content\amatrfotorafnn\images klasörüne kopyalayabilirsiniz. Burada bu dosyalardan BaslıkBan.gif adlı dosyayı da kullanabilirsiniz. Örnek sitenize bizim verdiğimiz adı vermediyseniz veya FrontPage’e sitenize ait dosyalar için varsayılan dizinden başka bir dizin gösterdiyseniz, Images klasörünü o dizinde arayın ve grafiklerinizi de o dizindeki Images klasörüne koyun.
Şimdi FrontPage’in bütün sayfalarda tekrar ettiği bu başlıkta grafiği silip, yerine kendi grafiğimizi koyacağız. Bunun için şu işlemleri yapın:
1. “Hos Geldiniz” yazısını sağ-tıklayın; açılacak menüden Delete/Sil’i seçin.
2. Başka bir yeri tıklamadan (yani Mouse işaretçisinin yerini değiştirmeden) Insert/ekle menüsünden Image/görüntü maddesini seçin ve açılacak diyalog kutusunda buraya koyacağınız başlık grafiğinin durduğu klasörü ve dosyayı işaret edin. OK’i tıklayarak yeni grafiğin sayfada yerini almısını sağlayın.
3. FrontPage Editör’ü kapatın; kapanışta sorulacak “Değişiklikler Included Page Header Dosyasına Kaydedilsin mi?” sdorusuna Evet düğmesini tıklayarak karşılık verin. Böylece sitedeki bütün sayfalarda, yeni başlık grafiğiniz kullanılmış olacaktır. Navigation görüntüsüne göre döndüğünüzde, bir başka sayfayı iki kere tıklayarak, başlağın gerçekten bütün sayfalarda değişip değişmesini deneyebilirsiniz:

Çok güzel! Hepsi değişmiş, değil mi? Fakat sayfalardaki yazılar İngilizce! Bu arada başlık grafiğinin hemen altında site içinde sayfadan-sayfaya hareket etmeye imkan veren navigation düğmelerini görüyoruz; içlerinde “Button” yazısı var.
Peki, şimdi bunları değiştirelim. Önce şu düğmelere Türkçe etiketler bulalım. Bunun için şu işlemleri yapabilirsiniz:
1. Navigation görünümünde, boş bir yeri sağ tıklayın, açılacak menüden Web Settings (Web Ayarları) maddesini seçin.
2. Açılacak kutuda, Navigation sekmesini tıklayın. Burada Home Page kutusuna Ana Sayfa, Parent Page kutusuna Yukarı, Previous Page kutusuna Geri, Next Page kutusuna İleri yazın.
3. Hazır, Web ayarları’nı açmışken, Language (Dil) sekmesini tıklayın, Default HTML Coding kutusunun seçme okuna basarak, açılacak listeden Turkish (Türkçe) maddesini seçin.
4. Web ayarları kutusunu Tamam’ı tıklayarak kapatın.

Yaptığınız değişikliğin, mesela Ara sayfasına işlenip işlenmediğini anlamak için, Önerileriniz sayfasını iki kere tıklayın. Bu sayfadaki düğmeler Türkçeleşmiş olmalı.
Yapacağımız ikinci iş, sayfadaki yazıları değiştirmekti. Şimdi onu yapabiliriz. Buna geçmeden önce, FrontPage’in Rich Text Format (Zengin Yazı Biçimi) biçimindeki dosyaları kabul edebildiğini hatırlatalım. Kelime-işlem programınızla yazdığınız bir yazıda arzu ettiğiniz kelimeleri koyu veya renkli harflere çeviriyor, paragraflarınıza içerden yazılma veya başlarına nokta koyma gibi biçimler veriyorsanız; bu dosyaları bu şekliyle FrontPage’e ithal edebilirsiniz. Tabiî, FrontPage, bir Windows programı olarak, başka programlarda kopyaladığınız metinleri de Yapıştır yoluyla kendi sayfalarına kabul edebilir. Bu iki yöntemi de şimdi ayrıntılı olarak ele alalım.
Önce kopyala-yapıştır yolunu deneyelim. NotePad’i açarak, şu paragrafı (tırnak işaretli olmadan) yazın:
“Amatör fotoğrafçının sitesine hoş geldiniz. Bu sitenin amacı, sadece kendi fotoğraflarımı sergilemek değil. Burada küçük çapta da olsa, amatör fotoğrafçılar arasında bir fikir alış-verişi başlatmak istiyorum. Tartışma sayfası, amatör fotoğrafçılar arasında sadece fotoğrafçılığı ilgilendiren konularda karşılıklı görüş bildirmeniz amacıyla tasarlanmış bulunuyor. Siteyle ilgili sorunları Öneriler sayfasındaki formu kullanarak bana iletebilirsiniz.
Siteme gösterdiğiniz ilgiden dolayı teşekkür ederim.”
Bu iki paragrafın tümünü seçin ve Düzen menüsünden Kopyala’ı tıklayarak Windows’un panosuna alın.
Sonra, FrontPage’de Navigation görünümünde Ana Sayfa’yı iki kere tıklayın; açılan sayfada, “Welcome” kelimesinden “CompanyEmail” kelimesine kadar olan İngilizce yazıların tümünü seçin ve Edit menüsünden Paste (Yapıştır) maddesini tıklayın. (Seçili yazıların üstünü sağ-tıklayarak açılacak menüden de Paste’i seçebilirsiniz.)
NotePad’in biçimlendirilmemiş yazısı, FrontPage’in biçimlendirilmiş yazısının yerini aldı. Aynı işlemi, sayfanın altındaki koyu harfli bölüm için de yapın, hukuksal ağırlığı olan bir kaç cümle yazın! Ve ortaya şu sayfa çıksın:

Yukarıda, FrontPage’in biçimlendirilmiş yazı da kabul ettiğini belirttik. Bunun için kelime-işlem programınızda oluşturduğunuz bir metni biçimlendirdikten sonra, RTF siçiminde kaydetme imkanınız olması gerekir. Belli başlı bütün kelime-işlem programları, örneğin Microsoft Word ve Corel WordPerfect, bunu yapabilirler. Kelime-işlem programınızda şu metni yazın:
“Bu sayfada amatör fotoğrafçılar için bilgisayar programları ve benzeri bilgisayar-destekli uygulamalara ulaşmanızı sağlayacak bağlantılar yer alıyor. Bu programların çoğu paylaşmalı programlardır. Bu tür programları sürekli kullanmak istiyorsanız, programın yazarına, talep ettiği ücreti ödemeniz gerekir. Dia-pozitiflere etiket yazma programları
Slide Label Saydamlarınızın çerçevelerine istediğiniz ebadda etiket basıyor.
Dia Labels Saydam etiketleri ile birlikte veritabanı oluşturuyor.
Fotoğraf Arşivi
Photo archive Sabit diskinizdeki bütün fotoğraflarınızın kolay ulaşılır arşivini yapmakta kullanabilirsiniz.”
Kelime-işlem programınız, bu imkanı tanıyorsa, Slide label, Dia Labels ve Photo Archive kelimelerine, gerçek olmayan bir Internet link’i bağlayın. Bu kelimelerle başlayan üç paragrafı noktalı liste biçimine sokun. Özetle, bu metni kelime işlem programınızda şu şekli alsın:

Sonra, bu metni Destek.rtf adıyla ve Rich Text Format (RTF) biçiminde sabit diskinizde herhangi bir klasöre kaydedin. RTF biçiminde kaydedilen dosyalar, kelime-işlem programının bütün biçimlendirme özelliklerini korumazlar. Fakat burada yaptığımız, yazı türünü Times New Roman yapma, link verme, paragrafları noktalı liste haline getirme ve bazı paragrafları koyu harfe çevirme gibi sabit biçimlendirmeler RTF dosyasında aynen saklanır.
Şimdi, kelime-işlem programını kapatın; FrontPage’in Navigation görünümünde Yenilikler sayfasını açın. Bizim biçimlediğimiz metne benzeyen yazıyı, (“This page” kelimelerinden “published” kelimesine kadar tarayın ve silin.
Mouse işaretçisini başka yere oynatmadan, Insert menüsünden File (Dosya) maddesini seçin ve açılacak diyalog kutusunda biraz önce kaydettiğiniz Destek.rtf dosyasını bulun, Aç düğmesini tıklayın. RTF dosyasını göremiyorsanız, Dosya Türü kutusunda RTF biçimli dosyaların seçilmiş olup-olmadığına bakın.
Destek.rtf dosyasındaki yazı, kelime-işlem programında verdiğiniz biçimi ve bağlantıları koruyarak, sayfadaki yerini almış oldu:

Böylece bu dersin birinci bölümü olan Web sayfasına yazı yerleştirme konusunu bitirmiş olduk. Bu bölümde öğrendiklerini uygulamak için diğer sayfalarda da yapılmasını gerekli gördüğünüz değişiklikleri yapabilirsiniz. Dersin bundan sonraki bölümünde sayfalarımıza fotoğraf ve resim yerleştirmeye çalışacağız. Ama önce yeni sayfa açmamız gerekiyor.
Web Sitesine Yeni Sayfa Ekleyelim
Sitemizde ana sayfa dışında yedi sayfamız var; ama bunlardan hiç biri, kendi fotoğraflarımızı ziyaretçilerimize sunabileceğimiz nitelikte değil. Fotoğraflarımızı görmek isteyenlerin gidebileceği yeni bir sayfaya ihtiyacımız var.
FrontPage’in bizim için oluşturduğu sayfaları inceledikçe görüyoruz ki, hepsinde ortak bir başlık bölümü, hepsinde ortak bir zemin var. Ayrıca başlık bölümündeki Navigation düğmeleri, ziyaretçiyi bir sayfadan ötekine, istediği bir sayfaya veya ana sayfaya götürüyor. Bizim yapmamız gereken yeni sayfada da bu unsurların olması gerekiyor. Fakat yeni sayfaya—diğer sayfalarda bulunan bu ortak özellikleri nasıl kazandıracağız?
Bu bir HTML kılavuzu olsaydı, şimdi “Açın NotePad’i ve yazın...” diye söze girmiştik bile. Fakat FrontPage kullanmamızın bir sebebi de tek kelime HTML kodu yazmamak değil miydi? O halde, diğer sayfaların ortak özelliklerine sahip, başlık bölümü ve site içindeki diğer sayfalara bağlantıları sağlanmış, fakat içi boş bir sayfa oluşturma işini de FrontPage’e yaptırabilir miyiz?
Elbette! Navigation görünümünde, Mouse işaretçisini pencerenin alt tarafında dosyalarınızın ve klasörlerinizin göründüğü bölümü, site şemasının bulunduğu bölümden ayıran çizginin üzerine götürün; imleç aşağı-yukarı iki okun arasında iki çizgi halini alacaktır; şimdi mouse’un sağ düğmesini tutarak, iki bölümü ayıran çizgiyi aşağı doğru çekin; dosya ve klasör bölümü kaybolsun. Merak etmeyin; aynı çizgiyi yukarı çekerek bu bölümü yeniden açabilirsiniz.
Site şemanız şimdi bütün Navigation penceresini kaplıyor. En üstteki ana sayfanız olan Hoş Geldiniz sayfasını bir kere tıklayın; Araç Çubuğu’nda New Page/Yeni Sayfa simgesini tıklayın. En sondaki sayfanın sağında “New Page 1” adlı bir sayfa belirdi. Bu sayfayı bir kere sağ tıklayın; açılan menüden Rename/Yeniden Adlandır maddesini seçin ve sayfanın adını “Fotoğraflarım” olarak değiştirin.

Sayfayı oluşturduk; adını değiştirdik. Fakat acaba içinde gerçek arzu ettiğimiz şeyler, sitemizin ortak temasının gerektirdiği arka plan, başlık, her sayfada bulunan ortak unsurlar bu sayfada da var mı? Sayfayı iki kere tıklayın; istediğiniz herşeyin (içerik hariç, ki onu biraz sonra biz belirleyeceğiz) sayfada bulunduğunu göreceksiniz. Özellikle, bu sayfa sitenin son sayfası olduğu için “İleri” düğmesinin olmadığına dikkat edin. Bu sayfayı kapatın; Ana Sayfa’yı açın. “Fotoğraflarım” sayfasının soldaki listenin altına eklendiğini göreceksiniz. Ana Sayfa’yı kapatın.
Bence, fotoğraflarımı ziyaretçilere sunduğum sayfanın sitenin son sayfası olması hiç de doğru bir şey değil. Biz bu siteyi neden kuruyoruz? Fotoğraflarımızı sergilemek için! Navigation görünümünde, Fotoğraflarım sayfasını Mouse’un sağ düğmesiyle tutun ve en başa, Yenilikler’in soluna götürüp bırakın. Dikkat edin; Yenilikler sayfasının altına değil, tam soluna bırakın! Sayfayı açın; seyir düğmeleri değişmiş oldu. Ana Sayfa’yı açın; Fotoğraflarım sayfasının bağlantısı ve yerini değişmiş bulacaksınız. Sayfaları kapatın.
Navigation görünümünde Fotoğraflarım sayfasını bir kere tıklayarak seçin ve Araç Çubuğu’nda yeni sayfa simgesini tıklayın. Fotoğraflarım sayfasına bağlanmış yeni bir sayfa oluştu. İçini açıp bakmanıza lüzum yok: bu sayfanın da temel bütün unsurları yerinde! Fotoğraflarım sayfasını tekrar seçin; yeni sayfa simgesini yeniden tıklayın. Fotoğraflarım sayfasına bağlı yeni bir sayfa daha! Eliniz alışmışken, Fotoğraflarım’a bağlı yeni sayfaların sayısını dörde çıkartın ve bu sayfaları sırasıyla Gezi, Doğa, Portreler ve Diğerleri olarak adlandırın.

Fotoğraflarım sayfasını iki kere tıklayın; biraz önce sağda içinde sadece “Button” yazılı ama bağlantılı olmadığı anlaşılan Link satırlarının yerinde yeni sayfalarınızın adlarını göreceksiniz. Ctrl tuşunu tutarak, bu bağlantıları tıklayın; Gezi, Doğa, Portlere ve Diğerleri sayfalarınızın da sitenin bütün özelliklerine ve temel unsurlarına sahip olduğunu görüyor musunuz? Gezi, Doğa, Portlere ve Diğerleri sayfalarında, diğer sayfalarda bulunmayan bir seyir düğmesinin varlığına dikkat edin. Bu “Yukarı” düğmesidir. Bu bağlantı diğer sayfalarda yok, çünkü o sayfalara sadece Ana sayfa’dan ulaşılıyor. Oysa Fotoğraflarım sayfasının altındaki Gezi ve diğer “alt” sayfalara gelinebilen bir “üst” sayfa (Fotoğraflarım sayfası) var.
Bu sayfalardan birinde iken klavyede Ctrl tuşunu tutarak, Yukarı düğmesini tıklayın, Fotoğraflarım sayfasına geri döneceksiniz. Fotoğraflarım sayfasında, metin imlecinin yanıp-söndüğü yere ziyaretçilerimize bu bağlantıları tıkladıkları zaman ne gibi şaheserlerle karşılaşacaklarını belirten bir metin koyabilirsiniz.
Bunu biraz önce öğrendiğimiz gibi biçimlendirilmemiş bir metni kopyala-yapıştır yöntemiyle veya bir kelime-işlem programı ile RTF biçiminde metin dosyası oluşturarak ve bu dosyayı Web sayfasına eklerek yapabilirsiniz. Fakat yazacağınız metin kısa bir kaç cümle ise bunu doğruca FrontPage Editör’de de yapabilirsiniz. İmlecin bulunduğu yere, “Çeşitli vesilelerle çektiğim fotoğrafları burada beğenilerinize ve eleştirilerinize sunuyorum. Sağdaki dört bağlantıyı tıklayarak, fotoğraflarımın bulunduğu dört sayfayı görebilirsiniz. Fotoğraflarımı gördükten sonra, izenimlerinizi ve eleştirilerinizi bildirmek isterseniz, Önerileriniz sayfasındaki formu kullanabilirsiniz. İsterseniz bana elektronik mektup da gönderebilirsiniz,” yazın. Sonra bu yazının tümünü seçin ve içinde Default Font yazan yazı türü kutusunun seçme okunu tıklayarak arzu ettiğiniz bir harf türünü seçin. Bu kutunun sağındaki üzerinde yukarı ok bulunan A harfini tıklarak harflerin ölçüsünü büyütün. Seçiminiz çok büyük göründü ise, üzerine aşağı ok bulunan A harfini tıklayarak harfleri küçültün.

İsterseniz “elektronik mektup” kelimelerine kendi eleknonik posta adresinize mektup göndermek üzere kullanıcının elektronik posta programını açtıracak bir bağlantı da koyabilirsiniz. Fakat bu konuya daha sonra geleceğiz!
Şimdi bu sayfa sitemizin fotoğraflar bölümünün ana sayfası oldu. Sıra geldi, fotoğrafları içeren dört sayfaya, uygun fotoğrafları yerleştirmeye!
Fakat sitemizin planı halâ bizim kağıt üzerindeki planımıza benzemiyor. Bunu sağlamak amacıyla ana sayfayı vce Yeni Sayfa simgesini tıklayın. Sayfaların en sonunda New Page adıyla yeni bir sayfanız olacaktır. Artık biliyoruz ki, bu sayfanın aslî bütün unsurları yerindedir. Bu sayfanın simgesini sağ-tıklayın; açılan menüden Rename/Yeniden Adlandır’ı seçin ve sayfanın adını “Oneriler Tartisma Sorular ve Cevaplar” yapın. Sonra, Sorular Cevaplar, Öneriler ve Tartisma sayfalarının simgelerini Mouse işaretçisiyle tutarak, bu yeni sayfanın altına getirip bırakın. Yine eminiz ki, “Oneriler Tartisma Sorular ve Cevaplar” sayfası, bu üç sayfaya da gereken linkleri veriyor. Bu arada işimize pek yaramayacak olan Bugs ve Yazılım sayfalarını da silebilirsiniz: örneğin Bugs sayfasını sağ-tıklayın, açılacak menüden Delete/Sil maddesini seçin.
Açılacak bir soru kutusu, sizden sayfası sadece bağlantılar listesinden mi çıkartmak istediğinizi, yoksa tümüyle yok etmek mi istediğiniz soracaktır. Birinci madde olan “From this page from all navigation bars” (Bu sayfayı tüm seyir çubuklarından çıkart) maddesini seçerseniz, sayfa ve içeriği HTML dosyası olarak sabit diskte kalır, fakat sitedeki bağlantıları silinir. İkinci madde olan “Delete this page from the FrontPage Web” (Bu sayfası FrontPege Web’inden sil) maddesini seçerseniz, sadece sayfa silinmekle kalmaz, ana sayfadaki bağlantısı da silinir. Bu sayfanın HTML kodundan ilerde yararlanabileceğinizi düşünüyorsanız, birinci maddeyi seçin. Yoksa ikinci maddeyi seçin ve OK’i tıklayın. Aynı şeyi Yazılım sayfasına da yapabilirsiniz.
Şimdi yeni sayfaların içeriklerini verebilir, eski sayfaların mevcut içerikleri kendi ihtiyacımıza uygun hale getirebiliriz.
Web Sayfasına Grafik Dosyası Yerleştirme
FrontPage’e, tek kelime HTML kodu yazmadan, aşağı yukarı, sağ ve sol sayfalarla her türlü bağlantısı olan ve temel unsurları bulunan dört yeni sayfa yaptırdık. Şimdi bu sayfalara fotoğraflarımızı koyalım. Fakat önce hukuk ve DPI açısından bazı noktaları belirtelim.
Telif Hakkı Meselesi
Alıştırma amacıyla bu sayfalara istediğiniz fotoğrafları koyabilirsiniz. Burada “Alıştırma maksadıyla” kelimelerine dikkatinizi çekerim. Internet, gerek Türk yasalarına, gerekse uluslararası hukuka göre, bir yayın aracıdır. Yani Internet’te gerçek bir site edinir ve gerçek sayfaları kamuoyuna açarsanız, yasaya göre “ticarî yayın” yapmış ve dolayısıyla basın-yayınla ilgili her türlü ulusal ve uluslararası yasanın kapsamına girmiş olursunuz. Gazete, dergi, radyo ve televizyonlar hangi yasa, tüzük ve yönetmelik ile düzenleniyor ise, Internet’teki siteniz de o hükümlere uymak zorundadır.
Bu yasaların başında gelenlerden biri, Fikir ve Sanat Eserlerini Koruma Kanunu, diğeri ise Ceza Yasası’sıdır. Fikir ve Sanat Eserlerini Koruma Kanunu, veya yaygın adıyla Telif Hakları yasası’nın hükümlerini tek bir cümleye indirgeyebilirsek, şunu söyleyebiliriz: Size ve kamuya ait olmayan bir fikir veya sanat eserini, sahibinin yazılı izni olmadan yayınlamak yasaktır! Ceza Yasası ise çeşitli hükümleriyle, kişilerin özel hayatını izinsiz yayınlara karşı korur; hayatı, yaptıkları, düşünceleri ve sözleri kamu açısından önem taşımayan kişilerin (yani seçilmiş veya yüksek bir görevde bulunan ve kamu hizmeti yapanların, ulusal önemdeki bir haberin konusu olanların, kamuya açık bir gösteri veya sanat eserini icra edenlerin ve benzeri durumdaki kişilerin dışındaki herkesin) fotoğrafının ticaret amacıyla yayınlanmasını yasaklar. Sokakta gördüğünüz bir kişinin, bir sebeple, fotoğrafını çekerseniz, ticaret maksadıyla kullanabilmek için bu kişiden imzalı “Muvaffakat Belgesi” almanız gerekir. Bir çok batı ülkesinde başkasına ait binanın, evcil hayvanın veya bitkinin fotoğrafını bile ticarî maksatla yayınlamanın yasak olduğunu hatırlatırsak, Türkiye’de bu açıdan hayatın çok kolay olduğunu görürsünüz! Başkalarının çektiği fotoğrafları veya yaptığı resimleri sitenizde kullanacağınız zaman, fotoğrafı çeken veya resmi yapan kişiden, sanat eserinin yayın hakkını aldığınızı gösteren bir bir belge imzalamasını istemelisiniz.
Demek ki, Internet’te hoşunuza giden bir fotoğrafı veya bir başka tür grafiği bir sağ tıklamayla sabit diskimize alıp, sonra da kendi sayfamıza koymamız, bize en azından çok ağır bir malî sorumluluk getirebilir. Ayrıca, sokakta gördüğünüz bir kişinin fotoğrafını çekip, şirketinizin ambalaj kağıdına bastırmanız mümkün olamaz. CD-ROM halinde satılan fotoğraf ve grafiklerin kutusunda bulunan broşür ve diğer yazıları dikkatle okuyarak, bu malzemeyi nerede ve hangi şartlar altında kullanabileceğinizi öğrenin. Bu tür CD-ROM’ların kiminde ticaret amacıyla kullanım yasaklanmıştır, kiminde ise her türlü kullanıma izin verilir.
Alıştırma maksadıyla, yani kendi sabit diskimizden başka bir yere gitmemek ve bizden başkası tarafından görülmemek şartıyla, herhangi bir fotoğrafı kullanabiliriz.
Bu hukukî uyarılardan sonra, öğrendiğimiz kurallara uygun fotoğraflarla, son yaptığımız dört sayfayı tamamlayalım. Tabiatıyla bir fotoğrafçının sitesindeki fotoğrafların kendisine ait ve konu itibariyle Internet’te yayınlanabilir olmması gerekir!
Grafiklerin Çözünürlüğü
Internet’te sitenizi oluşturan sayfalar, evsahibi Web Server’dan, ziyaretçinin bilgisayarına sür’atle ulaştırılması gerekir. Bu ulaşımın sür’atini, Web Server’ın ve ziyaretçinin bilgisayarının Internet’e bağlantılarının genişliği belirler. Web Server’lar Internet’in omurgası denilen ana kablolara genellikle çok hızlı bilgi alış-verişine imkan veren kablolarla bağlıdır; fakat ziyaretçiler bağlantıyı telefonla sağlarlar. Telefon tellerinin saniyede aktarabileceği bilgi büyüklüğü ise sınırlıdır. Sayfalarınızdaki grafik unsurlar çok büyük dosyalar oluşturuyorsa, sayfalarınızın ziyaretçinizin bilgisayarında görüntülenmesi çok uzun zaman alacaktır.
Sayfalarınıza koyacağınız grafik unsurların (başlık resimleri veya fotoğraflar gibi) bilgisayar dosyası olarak büyüklüğünü sadece yüzölçümü tayin etmez; çözünürlüğü tayin eder. Bir grafik unsur, çözünürlüğü çok olursa, yüzölçümü daha büyük bir grafikten daha büyük bilgisayar dosyası oluşturabilir. Bilgisayar grafiklerinin çözünürlüğü (yani ekranda veya basıldığı zaman kağıt ya da film üzerinde) kaç nokta oluşturularak gösterileceği demektir. Bunun standart ölçüsü, inç-kare’ye nokta olarak (dot per inch, DPI) gösterilir. Bilgisayar ekranları genellikle 72 dpi çözünürlüktedir, dolayısıyla sadece ekranda gösterilecek bir grafik unsurun 72 dpi çözünürlükte olması yeter. Buna karşılık kağıda veya matbaacılıkta kullanılmak üzere filme alınacak grafiklerin çözünürlüğü en az 300 dpi olur. Fotoğraf veya diğer grafik unsurları tarayıcı (scanner) ile tarayarak, kağıttan bilgisayara aktırırız. Bunu yaparken tarayıcı programa çözünürlük olarak istediğiniz ölçüyü verebilirsiniz.
Şimdi diyelim ki elimizde, geçen derste yaptığımız dört sayfaya koyacağımız dört fotoğrafın bilgisayar dosyaları bulunuyor. Şimdi FrontPage’e bunları sayfalarımıza koymasını bildirelim. FrontPage Explorer’da Navigation görünümünde, Gezi sayfasını iki kere tıklayın; sabit ve ortak unsurları olan fakat içeriği bulunmayan sayfamız Editör’de açılsın. İmlecin yanıp söndüğü noktaya, “Gezi Fotoğraflarım” yazın ve her imleç bu satırda iken (içinde Normal yazan) stil değiştirme kutusunun seçme okuna basın. Açılacak listeden “Heading 2” stilini seçin. FrontPage size 15 hazır stil sunuyor. Bunlardan Heading (Başlık) diye adlandırılmış olanlar 1’den (en büyük) 6’ya (en küçük) kadar numaralanmıştır. Hazır sırası gelmişken, bütün stilleri sırasıyla seçin ve “Gezi Fotoğraflarım” başlığının nasıl biçimlendirildiğini inceleyin. Denemenin sonunda Heading2’de karar kılın. İmleç henüz bu satırda iken, Araç Çubuğu’nda Center (Ortala) simgesini tıklayın. “Gezi Fotoğraflarım” başlığı büyümüş ve ortalanmış olacaktır.
Klaveyede Enter tuşuna basarak, metin imlecini alttaki satıra indirin ve “Foto 1: Antalya-Kemer Olimpos Dağı” yazın. İmleç, henüz bu satırda iken, stil seçme kutusundan Menu List stilini seçin. FrontPage, tüm sitenize uyguladığı tema çerçevesinde bütün menü listelerinin başına aynı nokta grafiğini koyacaktır. Tekrar klavyede Enter tuşuna basın. İmleç alt satıra indiğinde, Araç Çubuğu’nda Insert Image (Grafik Yerleştir) simgesini tıklayın. (Bu kitapçığın örnek dosyalarını PC World sitesinden indirdiyseniz ve örnek dosyaları C:\FrontPage Webs\Content\amatrfotorafnn\images klasörüne kopyalamış olymanız gerekir. Kendi seçtiğiniz bir fotoğrafı kullanacaksanız, bu fotoğrafın dosyasını sitenizin varsayılan Images klasörüne kopyalamayı unutmayın.)
Açılacak diyalog kutusunda, sol taraftaki listede Gezi72dpi.jpg (veya kendi seçtiğiniz herhangi bir dosyayı) tıklayın; sağdaki önizleme kutusunda dosyanın içeriğini göreceksiniz. OK’i tıklayın; fotoğraf sayfada sola bloklanmış olarak yerini alacaktır. Fakat gördüğünüz gibi fotoğrafın orijinal ebadı, sayfamızın diğer unsurlarına göre biraz büyükçe. Fotoğrafın içinde bir yeri tıklayın; dört kenarında küçük kutular halinde tutacak yerler belirecektir. Mouse işaretçisini sağ alt köşedeki küçük kutunun üzerine götürdüğünüzde çapraz iki uçlu ok olduğunu göreceksiniz. Sağ düğmesini tutarak, Mouse’u, sol üst köşeye doğru sürükleyin. Fotoğraf gözünüze yeterince küçülmüş görününce, bırakın. Fotoğraf seçili iken, Araç Çubuğu’ndan Center/Ortala simgesini tıklayın. Sayfanız şu şekli almış olacaktır:

Şimdi diğer fotoğraf sayfalarına da başlıkları ve fotoğrafları yerleştirelim. Böylece sitemizin “sıfırdan” yapılan sayfaları tamamlanmış oluyor.
Bu derste, FrontPage’e yaptırdığımız sayfalarla sitemizin planı, kağıt üzerindeki plana biraz daha yaklaştı. Fakat halâ bazı eksiklerimiz var; ve sitemizin planı, kağıt üzerindeki plana benzemiyor.