Ses Eklemek ve Sesleri Özelleştirmek
Flash’ta kullandığınız sesleri doğrudan geliştirme ortamında değiştirebilirsiniz. Flash’ın bir ses düzenleme programı olmadığını ve ses şiddeti ve pan efektleriyle sınırlı olduğunu unutmayın. Flash, bu derste daha önce bahsettiğimiz gerçek ses düzenleme programlarının yerini alamaz. Ancak temel özelleştirme ve düzenleme işlemlerinde Flash’tan faydalanarak, programa aktardığınız seslerde, çalışma alanını terk etmek zorunda kalmadan değişiklik yapabilirsiniz.

Bu uygulamada, aktardığınız sesin başında bir yavaşça belirme (fade-in) efekti oluşturacak ve giriş kısmını kırparak seste küçük bir değişiklik yapacaksınız. Bu uygulamada da sound.fla dosyasının üzerinde çalışacaksınız.

1.sound.fla dosyasında, Timeline üzerinde 30 ya da daha büyük numaralı bir kareyi seçin ve F5 tuşuna basarak yeni bir kare ekleyin. Sonra sound.mp3 sesini kütüphaneden Stage’in üzerine sürükleyin.

Dalga şeklinin Timeline boyunca uzandığını göreceksiniz, çünkü yeni kareler eklediniz. Dalga şekli, MP3 dosyasındaki sesi temsil eder, çünkü ses Stage’de görsel olarak temsil edilmez. Çok sayıda farklı katman içeren bir SWF dosyasıyla çalışıyorsanız, yeni bir ses eklerken bunun için ayrı bir katman oluşturduğunuzdan emin olun. Böylece seslerinizi kolayca bulabilirsiniz.

Not: Diğer bütün öğelerde olduğu gibi seslerinde bir anahtar kare seçili durumdayken Stage’in üzerine sürüklenmesi gerekir. Dosyanın başında bir anahtar kare olduğu için ses dosyası buraya yerleştirilecektir (Timeline’da başka anahtar kare bulunmamaktadır).

2.Timeline’da dalga şeklini içeren bir kareye tıklayın ve Properties denetçisinde yer alan Sync açılır menüsündeki seçeneği Event olarak değiştirin. Sonra da Properties denetçisindeki Edit düğmesine tıklayın.



Siz Sync açılır menüsündeki seçeneği değiştirdikten sonra ses, Flash belgesinde bir olay sesi olarak ayarlanacaktır. Stream, sesin indirilirken çalınacağını gösterir. Bir sesi (Event) olarak ayarladığınızda bu sesin çalınabilmesi için tamamının indirilmesi gerekir. Edit düğmesine tıkladığınızda Edit Envelope iletişim kutusu açılacaktır.

3.Dalga şeklinin daha büyük bir kısmını görmek için Edit Envelope iletişim kutusunun alt tarafında yer alan Zoom Out (Uzaklaş) düğmesine tıklayın.

Bir dalga şeklinin görüntüsünü uzaklaştırdığınızda, sesin dalga şeklinin daha büyük bir kısmını görürsünüz. Dalga şeklini yakından görmek isterseniz Zoom In düğmesini kullanabilirsiniz. Bu, bir sesin başını ya da sonunu doğru bir şekilde kırpmak için çok faydalı bir özelliktir.

4.Effect açılır listesini kullanarak bir Yavaşça Belirme (Fade In) efekti ekleyin.

Edit Envelope iletişim kutusunu kullanarak pek çok şey yapabilirsiniz: Önce Effect açılır listesinden hazır bir efekt seçebilirsiniz. Sonra da bu efekti düzenleyebilir ya da zarfın (Envelope) içinde kanallar da kendiniz bir efekt oluşturabilirsiniz. Kanallar hoparlörleri temsil eder. Üstteki kanalın sesi sol hoparlörden, alttaki kanalın sesi de sağ hoparlörden gelir. Kanalın orta çizgisi sesin ortalama şiddetini gösterir.




Küçük beyaz kareler, ‘’zarf tutamaçları’’dır ve Time In/Time Out (giriş/çıkış) kontrolleri olarak da adlandırılırlar. Bu tutamaçları sürükleyerek seslerin başlangıç ve bitiş noktalarını değiştirebilir ya da yavaşça belirme/yok olma (fade) ve pan efektleri oluşturabilirsiniz. Kanallardaki zarf çizgilerinde istediğiniz yere tıklayarak yeni zarf tutamaçları ekleyebilir ya da dışarıya sürükleyerek mevcut tutamaçları silebilirsiniz. Yaptığınız değişiklikleri dinlemek için Play (Oynat) düğmesini kullanabilirsiniz.

İstediğimiz efekt (Fade In) seçildiğine göre OK düğmesine tıklayıp Edit Envelope iletişim kutusunu kapatın ve ana belgeye dönün.

Flash dosyalarındaki çoğu kısa ses ve birçok uzun ses, bu ister bir sembol Timeline’ı, isterse ana belgenin Timeline’ olsun, doğrudan Timeline’a eklenir. Ses doğrudan bir Timeline’a eklendiğindeona nasıl davranması gerektiği söylenmelidir. Bir olay sesi gibi davranabilir, belirli anahtar karelerde
başlayabilir veya durabilir ya da akabilir.

Çalınmaya başlamadan önce olay seslerinin bütünüyle indirilmesi ve kendilerine çalmaları gerektiği söylendikten sonra Timeline'dan bağımsız olarak çalınmaları gerekir.Bu bağımsız olarak çalınma özelliği dolayısıyla sesin çalınmasına neden olay her gerçekleştiğinde (bir düğmenin tıklanması ya da oynatım kafasının sesin çalınmasını isteyen bir anahtar kareye gelmesi durumunda) sesin tamam çalınır.Sesin tamamının çalınması dışında, geçerli anda çalınıp çalınmadığına dikkat edilmez ve sesin yeni bir örneği oluşturularak orada çalınmaya başlar. Bu da aynı sesin iki versiyonunun zaman içinde farklı noktalarda çalınması demektir. Bu yüzden olay sesleri kısa sesler için mükemmeldir ve çok uzun sesler için uygun değildir. Düğme sesleri ve döngüler için olay sesleri idealdir.

Akan sesler uzun ses kullanmanın gerektiği durumlarda çok uygundur, çünkü dosya tamamen indirilmeden çalınmaya başlar. Bir ses belirli bir Timeline'daysa ve akacak şekilde ayarlanmışsa, çalınacağı toplam süreye eşit miktarda kareyi kapsaması gerekir. Diğer katmanlardaki animasyonlar ve görsel malzemelerin de sonuçta sesle aynı sayıda kareyi kapsaması gerekir. Böylece animasyonlar ve sesler senkornize edilebilir.

1.Sabit diskinizdeki techBookstore klasöründe yer alan bookstore10.fla dosyasını açın ve bookstore.11fla adıyla dosyanın yeni bir versiyonunu kaydedin.
TechBookstore klasörüne FLA dosyasının yeni bir versiyonu kaydedilecektir. Bu derste dosya üzerinde sadece küçük değişiklikler yapacaksınız.

2.Kitabın CD-ROM'undaki lesson07/assets klasöründe yer click.wav dosyasını bulun ve bu ses dosyasını sabit diskinizde herhangi bir yere kaydedin.

WAV, sıkça kullanılan bir sıkıştırılmamış ses dosyası formatıdır. Wav dosyasını Flash'a aktaracaksınız Bu sesi SWF dosyanızın bir parçası olarak dışarıya aktarırken sıkıştırma ayarlarını yapabilirsiniz. WAV Windows platformunda kullanılan standart ses formatıdır. Eğer Mac kullanıcısıysanız, click.wav dosyasını çalmak ve aktarmak için QuickTime yazılımını kullanabilirsiniz.

İpucu: Mümkün olan her yerde sıkıştırılmamış sesleri (WAV ya da AIFF dosyaları gibi) ithal etmeye çalışın. Böylece bir SWF dosyasına dâhil edildiğinde bu sesin yeniden sıkıştırılması gibi bir durum söz konusu olmaz.

3.File> Import > Import to Library komutunu seçerek click.wav dosyasını Flash'a aktarın. Kütüphaneyi açarak aktardığınız ses dosyasını bulun (adı yine click.wav olacaktır) ve kütüphanenin Media klasörünün üzerine sürükleyin.

File> Import > Import to Library komutunu seçin. sabit diskinize kopyaladığınız WAV DosyasınıI Bulun Open (Aç) komutunu (ya da Mac'te Import to Library komutunu) seçin. Dosyayı aldıktan sonra Flash'taki kütüphaneyi (Library) açın, click.wav dosyasını bulun ve kütüphanedeki media klasörünün üzerine sürükleyin.

4.Sesin özelliklerinde değişiklik yapmak için sağ tıklayıp (ya da Mac'te Control tuşunu basılı tutarken tıklayıp) açılan bağlam menüsünden Properties'i seçin.

Properties iletişim kutusu açılacaktır. Bu iletişim kutusunu kullanarak, WAV dosyasını içeren bir Swf dosyası oluştururken sesin nasıl yayınlanacağını belirleyebilirsiniz. Compression açılır menüsünden ADPCM'i seçin, ADPCM, kısa sesleri internet üzerinden çalmak için mükemmel bir sıkıştırma formatıdır. Sample Rate değerini 5kHz, ADPCM Bits değerini de 3 olarak değiştirin. Bu ses tipi için buradaki ayarlar yüksek kalitede sonuç verir ve dosya boyu 0.1 KB olur.



5.Kütüphaneden btnProducts'ı seçin ve simgesine çift tıklayarak sembol düzenleme moduna geçin. Timeline'a yeni bir katman ekleyin ve ismini sound olarak değiştirin.




Kütüphanedeki düğme simgesine çift tıklayarak örneğin sembol düzenleme modunda açılmasını sağlayın. btnProducts sembolü sembol düzenleme modunda açılacaktır. Burada düğmeye ses ekleyebilirsiniz. Düğmenin içinde, her karesinde anahtar kareler bulunan bir tane katman göreceksiniz. Düğmenin sesini yerleştirmek için eni bir katman eklemeniz gerekir, çünkü sesleri Timeline'da kendi katmanlarında tıtmak her zaman için iyi bir fikirdir. Insert Layer düğmesine tıklayın ve yeni katmanın ismine çift tıklayarak katmanı sound olarak yeniden adlandırın.

6.sound katmanının Down karesine yeni bir anahtar kare ekleyin.

Down karesine, önce kareyi seçip sonra F6 tuşuna basarak bir anahtar kare ekleyin. Ziyaretçi düğmeye her tıkladığında down karesi oynatılacaktır. Yani ses, sadece düğmeye tıklanması durumunda çalacaktır, ziyaretçi imleci düğmenin üzerine getirdiğinde değil.


7.Down karesindeki yeni anahtar kareyi seçin ve click.wav sesini kütüphaneden Stage'e sürükleyin.

Siz Stage'in üzerine sürüklediğiniz ses (hafifçe duyulan kısa bir tıklama sesi), düğmenin Down durumuna eklenecektir. Yani ses, düğmeye tıklanması durumunda çalacaktır.




Karede bir dalga şekli göreceksiniz. Bu, Timelne'a sesin yerleştirildiğini gösterir. Stage'de sesi görsel olarak temsil eden br öğe göremezsiniz ve sesin içinde bulunduğu anahtar kareden sonra başka kare yoksa dalga şeklini zar zor görürsünüz. Daha öncede belirttiğimiz gibi, sesleri kendi katmanlarında tutmanın en iyi yöntem olduğunu gösteren sebeplerden biri budur, yani böylece onları daha kolay bir şekilde bulursunuz.

8.Yukarıdaki işlemi tekrarlayarak aynı sesi ana Stage üzerinde btnCompany ve btnContakt düğmelerine ekleyin. işinizi bitirdikten sonra buttons katmanını tekrar kilitleyin.

btnProducts örneğine sesi ekledikten sonra düzenleme çubuğundaki Secene 1'e tıklayarak ana Stage'e dönün. Kütüphanede btnCompany ve btnContact'a ayrı ayrı çift tıklayın ve yeni katmanlar ekleyin. Sonra da btnProducts örneğinde yaptığınız gibi tıklama (click) sesini Down karesindeki yeni bir anahtar karenin üzerine sürükleyin.

9.Enable Simple Buttons'ı kullanarak sesi test edin.

Eklediğiniz sesi duymak için test etmek isterseniz, Control > Enable Simple Buttons'ı seçin. buttons katmanının görünür durumda olduğundan emin olun ve btnProducts, btnCompany düğmelerine basın. Enable Simple Buttons komutunu, düğmelerinizin sonuçta elde edilecek SWF dosyasındaki gibi davranmasını sağlar. Dolayısıyla bu, düğme sesini test etmek için ideal bir yoldur.




İşiniz bittikten sonra Control> Enable Simple Buttons' seçerek bu özelliğ kapatın. Enable Simple Buttons özelliği etkin durumdayken düğmelerinizi taşıyamaz ve seçemezsiniz. Buttons katmanınızı tekrar gizlediğinizden emin olun.

10.Çalışmanızı kaydedin.